“Cần Thơ gạo trắng nước trong – Ai đi đến đó lòng không muốn về” . Vùng quê tuy nghèo nhưng cũng có những sức hút của riêng mình. Du khách khi đến với Cần Thơ, được thưởng thức những đặc sản nơi này đều khó lòng chia tay với vùng đất này.
Bánh Tét Lá Cẩm
Bánh Tét là loại bánh Tết của miền Nam, vào ngày Tết, nhà nào ở Đồng băng sông Cửu Long cũng có trong nhà một vài cặp bánh Tét, trước cúng ông bà tổ tiên, sau để thưởng thức trong những ngày Tết. Món bánh Tét truyền thống có hình dạng ống dài hơn 1 gang tay, với những nguyên liệu cơ bản gồm lá chuối, dây lát, nếp hương, đậu xanh và mỡ heo, nhiều nơi còn có bánh Tét nhân chuối.
Tuy nhiên ở Cần Thơ, có một loại bánh Tét gọi là “Bánh Tét Lá Cẩm” ra đời và mang một hương vị rất riêng của Cần Thơ. Bánh Tét lá Cẩm ra đời từ bàn tay khéo léo của gia đình nghệ nhân Sáu Trọng, tức Huỳnh Thị Trọng ở phường An Thới, Quận Bình Thuỷ. Bánh Tét lá cẩm độc đáo ở chỗ phần nếp được nhuộm tím bằng lá cẩm rất đẹp mắt, lá cẩm phải là lá còn tươi, phần nếp được xào với nước cốt dừa và màu lá cẩm. Còn phần nhân có thêm các nguyên liệu như thịt, tôm khô, lòng đỏ trứng muối, lạp xưởng,… khiến món ăn hấp dẫn và lôi cuốn hơn. Những đòn bánh Tét sau đó được hấp từ 4- 5 tiếngvà dùng trấu để đốt chứ không dùng than củi. Khi bánh chín, cắt thành các khoanh tròn, vành bánh ánh lên một màu tím đẹp mắt, phần nhân toả mùi thơm phức.
Bánh xèo Mười Xiềm
Đã đến Cần Thơ, khó ai có thểbỏ qua món bánh xèo của bà Mười Xiềm. Trăm nghe không bằng một thấy, những du khách ghé qua thưởng thức đều khó lòng rời bước.
Bánh xèo không phải là món ăn xa lạ với người dân Việt Nam, đặc biệt là miền Tây Nam Bộ. Bánh xèo có thể được xem là món ăn biểu tượng của miền Tây sông nước, với những nguyên liệu tuy đơn sơ, nhưng một khi nếm thử món ăn này, thực khách có thể cảm nhận được toàn bộ vẻ đẹp và sự độc đáo của món ăn Nam bộ.
Từ trung tâm tp. Cần Thơ, vượt qua một con đường gập gềnh về Trà Nóc, nơi sản sinh ra quán bánh xèo Mười Xiềm lừng danh năm châu. Qua gần 15km với vô số những cây cầu nhỏ xíu cũ kỹ, quán bà Mười Xiềm nằm khiêm tốn trong một góc nhỏ và khó nhìn thấy, khó ai tin được đây là quán ăn từng nức tiếng trên các tạp chí ẩm thực danh tiếngtrên thế giới.
Bánh xèo của bà Mười Xiềm thoạt nhìn không khác lắm với những nơi khác. Nhân có củ sắn, đậu xanh nguyên hạt, ăn bùi bùi, thơm thơm, với những nguyên liệu thường thấy khác như tôm, thịt, hành, hẹ,… so với những nơi khác thì bánh xèo mười xiềm to hơn, giòn hơn, đọ dày, vị béo của vỏ bánh vừa phải. Tuy nhìn không khác gì bánh ở những nơi khác nhưng không hiểu vì sao khi thưởng thức, du khách nào cũng trầm trồ khen ngợi, không biết có phảido đi đường xa nên ăn ngon hơn hay do lòng người cảm thấy thanh tịnh hơn ăn ở một nơi lộng gió, yên tĩnh.
Bánh cống
Bánh cống (hay còn gọi là bánh cóng) là món ăn dân dã, thú vị và rất Nam bộ. Người Cần thơ xem bánh cống như một thứ quà vặt nên chỉ ăn vào buổi chiều tối.
Nguyên liệu chính để làm bánh là bột, đậu xanh, thịt và tôm tươi. Bột được làm từ ba phần gạo, một phần nếp, xay mịn, “ bồng” qua đêm rồi cho vào một túi vải vắt ráo nước. Hỗn hợp bột này không lỏng như bột bánh xèo. đậu xanh đãi vỏ, nấu chín nhưng không nhừ. Thịt heo băm nhuyễn, xào chín, trộn chung với đậu xanh, sau đó nêm gia vị. Riêng với tôm thì cắt bỏ đầu, luộc chính nhưng ko bỏ vỏ.
Cái cống để đỏ bánh có hình dáng như một cái phin cà phê, có tay cầm như vá múc canh. Dầu ăn cho vào chảo phải đủ ngập một cái cống, chờ cho dầu sôi, cho ít bột vào cống, sau đó cho vào một muỗng đậu xanh và thịt làm nhân bánh. Đổ thêm trên nhân bánh một lớp bột. Sau cùng để lên đó một vài con tôm. Nhúng cống ngập trong dầu đang sôi riu riu trong chảo. Lửa nhỏ bánh mới giòn đều từ ngoài vào trong. Chờ bánh chín vàng rồi mới nhấc cống ra, khéo léo đổ bánh ra đĩa.
Bánh cống ăn với nước mắm ớt và các loại rau sống như xà lách, rau đắng, húng quế,..diếp cá, đọt xoài, cải đắng, xà lách, húng quế… những cái bánh khi chín vàng ươm, giòn, mùi thơm từ thịt, tôm lan toả, khi thưởng thức, cuốn bánh với rau, chấm với nước mắm chua ngọt. Đây là một món ăn độc đáo về hình thức cũng như hương vị đậm đà khó quên.
Nem Nướng Cái Răng
Nếu Đà Lạt có nem nướng bà Hùng nổi tiếng, thì ở Cần Thơ có món nem nướng Cái Răng nức tiếng khắp Nam kì lục tỉnh. Cũng như những nơi khác, nem nướng Cái Rằn được làm từ những nguyên liệu quen thuộc như thịt heo nạc, tỏi, muối đường,… thịt heo được xay nhuyễn, vò viên bằng tay, sau đó xiên hoặc kẹp gấp nhiều viên thịt và nướng trên than hồng, mỡ nhỏ giọt xèo xèo, thịt bốc mùi thơm phức.
Nước chấm nem nướng ở Nam Bộ thường dùng tương xay chứ không dùng mắm nêm như miền Trung. Tương sệt có màu vàng, pha chế bằng hỗn hợp tương xay, đường, tỏi, ớt, mỡ, đậy phộng,… với nêm nếm thật khéo. Nước chấm làm linh hồn của cả món ăn, nếu pha không ngon sẽ làm mất đi cái hồn tinh tế của món ăn.
Người dân miền tây thường ăn nem nướng với bánh tráng, trải bánh tráng, thêm ít rau sống, dưa leo, bánh hỏi, đặt nem vào giữa, cuộn tròn và chấm với nước tương và tuyệt vời nhất.
Ốc Nướng Tiêu
Ẩm thực Cần Thơ luôn mang đến cho các thực khách sảnh ăn những món ăn mới lạ, độc đáo, trong đó, món ốc nướng tiêu tuy là món dân dã, nhưng mang đến một hương bị đặc sắc khó tả.
Người ta thường luộc sơ ốc trước khi nướng. Ốc chọn những con mập, tròn, luộc sơ qua, rồi bỏ lên bếp than hồng, rưới lên trên nước mắm, tiêu, gia vị, đợi khi thấy ốc sủi tăm là ăn được. Ốc được lấy ra khỏi bếp, đặt trang dĩa có trang trí sẵn rau răm. Ốc nướng có vị hơi cay, ngọt, mặn hài hoà, vừa ăn thịt vừa húp nước ốc còn nóng nổi thật tuyệt. Ốc nướng tiêu ở Cần Thơ không chỉ có một cách làm mà rất phong phú, đôi khi người ta còn cho chút vị quế vào nước mắm hoặc là cho rất nhiều tiêu nên khi dùng ốc cực kỳ thơm.
Có nhiều nhà hang làm món ăn ngày rất ngon như nhà hang Hội Quán, ốc có vị chua cay. Còn ở nhà hàng số 1, ốc nướng tiêu có vị quê, ngọt. Ngoài ra, ở nhà hàngĐất Phương Nam, hay Dạ Lý ốc nướng tiêu có rất nhiều tiêu, nên khi ăn rất cay, người dân nam bộ có thói quen ăn ốc thì ăn luôn phần ruột ốc mới ngon.
Bánh Hỏi – Heo Quay Phong Điền
Phong điền không chỉ nổi tiếng với những vườn cây ăn quả nặng trĩu. Mà còn có một món đặc sản nổi tiếng – bánh hỏi heo quay Phong Điền.
Bánh hỏi là một món ăn dân dã của miền Nam được làm từ bột gạo, ăn kèm với heo quay, rau sống và chấm với nước mắm chua ngọt đặc trứng. Người miền Nam có sở thích ăn mỡ hành nên thường chang thêm mỡ hành lên bánh hỏi. Còn người miền Trung thì ăn bánh hỏi bằng cách thoa dầu lạc, trộn với lá hẹ xắt nhỏ. Bánh hỏi được cuộn thành những cuộn nhỏ, ăn kèm với rau sống như xà lách, rau thơm, húng quế, và heo quay nóng nổi, với lớp vỏ giòn, chấm thêm nước mắm được pha thật khéo, thật ngon. Đây là món ăn không thể không thưởng thức khi đến Cần Thơ.
Lẩu bần phà sa
Lẩu bần là một món ăn được xếp vào hạng rất dân dã, không phải chỉ nằm ở cái tên “trái bần” đồng quê và mà cònvì hương vị chua chua, thanh thân dịu nhẹ của món ăn. Vào mùa bần thì lẩu bần sẽ có những trái bần chín cây cực kỳ tươi ngon. Nếu không phải mùa bần, đầu bếp ở đây vẫn có thể chuẩn bị cho du khách món lẩu bần tuyệt ngon, với nguyên liệu là nước bần chiết xuất từ trái chín theo một công thức đặc biệt rồi trữ lạnh có thể dùng quanh năm.
Nguyên liệu để chế biến lẩu bần rất đa dạng, ngoài trái bần hay nước cốt bần, cá để nấu lẩu có thể thay đổi theo mùa, có thể dùng cá tra, cá ngát, cá basa, hay khác lạ hơn có thể dùng ba ba, cua đinh để nấu lẩu. Nước lẩu được nấu từ trái bần và cá tươi để giữ được vị ngọt thanh, hoặc có thể thêm xương heo, nươc cốt me, cắt ít rau thơm, ớt để thêm vị cay. Nước lẩu phải có vị chua thanh đặc trưng của trái bần mới gọi là ngon. Lẩu được dùng kèm với bún tưới, rau ăn kèm lẩu cũng dân dã không kém như bông so đũa, bắp chuối hột, bông súng hay các loại rau nấu chua như bông điên điển, rau muống, rau nhúc,…
Bánh tằm bì
Bánh tằm bì tuy không phải là món ăn riêng của Cần Thơ. Nhưng bánh tằm bì ở Cần Thơ là một món ăn rất ngon và độc đáo. Những sợi bánh tằm được là từ bột nếp và bột gạo để có độ mịn và dai vừa phải, bánh được hấp cách thuỷ trong một cái xửng để luôn nóng nổi. Một dĩa bánh tằm chuẩn bao gồm các nguyên liệu như bánh tằm trắng phau, phủ lên trên là những sợi bì óng ánh, thơm ngon, thêm đó là màu xanh tươi mát của những loại rau cắt nhỏ, dưa leo, giá sống. Chang lên một ít nước cốt dừa cho thật đậm đà, và một ít nước mắm chua ngọt hoà quyện cùng vị béo của nước cốt dừa. Món ăn tuy đơn giản, nhưng đây là món ăn thể hiện được tâm hồn chân chất, bình dị của người dân Cần Thơ, tuy rẻ tiền nhưng lại rất ngon miệng. Dần dần, món ăn này cũng đã lấy được cảm tình của khách du lịch . Một số người cho rằng, đã đến Cần Thơ mà chưa nếm thử bánh tằm bì thì xem như chưa biết gì về nơi đây. Những người con đất Cần Thơ dù đi nơi đâu cũng luôn da diết nhớ đến mùi vị những dĩa bánh tằm bì, luôn đi kèm với tuổi thơ và cuộc sống thanh bình của mảnh đất này.
